687A - SEPAC - Gömul íbúðarhús - Sjálflímandi - 50g til Evrópu

Faktorshúsið í Neðstakaupstað á Ísafirði er eitt elsta hús á Íslandi. Það var byggt af dönskum kaupmönnum árið 1765 og er dæmi um elstu gerðir íbúðarhúsa frá 18. öld. Húsið var upprunalega reist af kaupmönnum Almenna verslunarfélagins (Det almindelige handelskompagni) í Kaupmannahöfn en þetta félag tók við einokunarverslun á Íslandi árið 1764 og lét reisa vönduð íbúðarhús á allmörgum verslunarstöðum á Íslandi. Húsið dregur nafn sitt af verslunarstjórum á Ísafirði sem bjuggu í húsinu og voru kallaðir faktorar. Faktorshúsið er timburhús með risþaki, upprunalega af svokallaðri „bolhúsagerð“.

Um miðja 19. öld var það endurbætt og því breytt. Það var klætt að nýju að utan og innan og fékk á sig svipmót annars byggingarstíls. Endurbætur hafa síðan verið unnar í samráði við húsafriðunarnefnd og taka mið af þeim svip sem húsið fékk eftir endurbygginguna á 19. öld. Ísafjarðarbær er eigandi hússins og hefur leigt það út.

Enn er búið í húsinu og er það því eitt elsta, ef ekki elsta, hús á Íslandi í samfelldri búsetu. Það er ekki hluti af safnasýningu Byggðasafns Vestfjarða þó það mætti ætla miðað við staðsetningu þess.